ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Τι πρέπει να προσέξω για την σωστή επιλογή της μπαταρίας μου;

Τα  κριτήρια με τα οποία επιλέγουμε τη σωστή μπαταρία είναι τα εξής:

Μέγεθος: Η μπαταρία που θα επιλέξετε, θα πρέπει να είναι ίδιου μεγέθους με την εργοστασιακή ή μεγαλύτερη εφόσον αυτό είναι εφικτό. Αυτό εξαρτάται από το διαθέσιμο χώρο, που έχει προβλέψει ο κατασκευαστής στη βάση, που τοποθετείται η μπαταρία.

AEN (Αμπερόρια εκκίνησης): Η μπαταρία που θα επιλέξετε, θα πρέπει να έχει ίδια AEN με την εργοστασιακή ή και περισσότερα. Τα AEN ορίζουν τη δύναμη μιας μπαταρίας κατά την εκκίνηση του κινητήρα. Όσο περισσότερα είναι τα AEN μιας μπαταρίας, τόσο πιο εύκολα θα πάρει μπρος το αυτοκίνητό μας σε χαμηλές θερμοκρασίες.

AH (Αμπερόρια): Η μπαταρία που θα επιλέξετε, θα πρέπει να έχει ίδια Αμπερόρια με την εργοστασιακή ή και περισσότερα. Τα Αμπερόρια ορίζουν την αποθήκη ρεύματος μιας μπαταρίας. Όσο μεγαλύτερη σε Αμπερόρια μπαταρία τοποθετήσουμε στο αυτοκίνητό μας, τόσο μεγαλύτερη είναι και η αυτονομία, που μας προσφέρει. Σε περίπτωση βλάβης του συστήματος φόρτισης του οχήματος και έχοντας επιλέξει μπαταρία περισσότερων Αμπερορίων, θα έχουμε τη δυνατότητα να διανύσουμε περισσότερα χιλιόμετρα έχοντας σε λειτουργία φώτα, υαλοκαθαριστήρες, καλοριφέρ και λοιπές καταναλώσεις.

Θέλω να επιλέξω μπαταρία για τη μοτοσυκλέτα μου.

Η μπαταρία που θα επιλέξετε, θα πρέπει να είναι ακριβώς ίδια με την εργοστασιακή. Αυτό ορίζεται από τον κωδικό της, ο οποίος είναι αλφαριθμητικός, π.χ. YTX14-BS, YB5L-B, YTZ14S και θα τον βρείτε στο σημείο, που αναγράφεται το εμπορικό σήμα της μπαταρίας.

Γιατί δεν παίρνει μπρος το όχημά μου;

Χαλασμένη μπαταρία: Η μπαταρία σας έχει φτάσει στο τέλος της ζωής της. Δεν μπορεί να επαναφορτιστεί και χρειάζεται αντικατάσταση.

Ξεφόρτιστη μπαταρία: Η μπαταρία σας έχει απλά ξεφορτίσει και χρειάζεται επαναφόρτιση. Αυτό μπορεί να συμβαίνει, εάν το σύστημα φόρτισης της εκάστοτε εφαρμογής, λόγω βλάβης, δεν τη φορτίζει σωστά, αν το όχημά σας χάνει κάπου ρεύμα όταν είναι ακινητοποιημένο ( απώλειες ρεύματος ), όταν ξεχάσετε κάποια κατανάλωση ρεύματος ανοιχτή ( φώτα, ραδιόφωνο κτλ. ), καθώς και όταν το όχημά σας παραμένει ακινητοποιημένο για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ελαττωματική μίζα: Στην περίπτωση αυτή μπορεί η μπαταρία σας να είναι καλή και φορτισμένη , αλλά να μην παίρνει μπρος το οχημά σας , λόγω ελαττωματικής μίζας.

Οξειδωμένες επαφές: Στην περίπτωση αυτή και ενώ όλα λειτουργούν σωστά, δεν κάνει καλή επαφή ο πόλος της μπαταρίας σας με τον ακροδέκτη του οχηματός σας, με αποτέλεσμα να μην μπορεί η μπαταρία να το εκκινήσει.

Γιατί ενώ το “ματάκι” της μπαταρίας είναι πράσινο, το αυτοκίνητο μου δεν παίρνει μπρος;

Το οπτικό σύστημα ελέγχου μπαταρίας “Magic Eye” είναι συνδεδεμένο με ένα μόνο από τα στοιχεία της μπαταρίας. Αν δεν έχει καεί το συγκεκριμένο στοιχείο το χρώμα του θα παραμένει πράσινο.

Τι είναι μπαταρία;

(ΠΗΓΗ: ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ)

Η μπαταρία ή ηλεκτρικός συσσωρευτής (ενίοτε και απλά συσσωρευτής) είναι η συσκευή η οποία αποθηκεύει χημική ενέργεια και την αποδεσμεύει με τη μορφή ηλεκτρισμού. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται ηλεκτροχημικές διατάξεις όπως η γαλβανική στήλη. Η ανάπτυξη των μπαταριών άρχισε με την κατασκευή της Βολταϊκής στήλης από τον Αλεσάντρο Βόλτα. Εικάζεται όμως ότι κάποια αντικείμενα, που χρονολογούνται γύρω στο έτος 600 και είναι γνωστά ως μπαταρίες της Βαγδάτης, είχαν χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή μικρής ποσότητας ηλεκτρισμού.

Περιγραφή

Ο συσσωρευτής στην ηλεκτρολογία είναι χημική πηγή ρεύματος, ικανή να αποθηκεύσει ηλεκτρική ενέργεια (αφού τη μετατρέψει σε χημική) και όταν χρειαστεί, να την αποδώσει σε εξωτερικό κύκλωμα. Αποτελείται από δοχείο κατασκευασμένο από μονωτικό υλικό (εβονίτη, πλαστικό, γυαλί) με ηλεκτρολύτη (οξύ ή αλκάλιο), στο οποίο βυθίζονται τα ηλεκτρόδια. Η σύνδεσή τους σε εξωτερικό κύκλωμα προκαλεί σε αυτό διέλευση ρεύματος (εκφόρτιση του ηλεκτρικού συσσωρευτή). Έτσι, στον ηλεκτρικό συσσωρευτή γίνονται χημικές διεργασίες, που έχουν σχέση με τη μετατροπή της χημικής ενέργειας σε ηλεκτρική.

Ο εκφορτισμένος ηλεκτρικός συσσωρευτής φορτίζεται όταν περάσει από αυτόν συνεχές ρεύμα από άλλη πηγή, ενώ ταυτόχρονα στον ηλεκτρικό συσσωρευτή γίνονται αντίστροφες χημικές διεργασίες, με τις οποίες η ηλεκτρική ενέργεια μετατρέπεται σε χημική. Ο ηλεκτρικός συσσωρευτής χαρακτηρίζεται από τη χωρητικότητα, δηλ. την ποσότητα του ηλεκτρισμού σε αμπερώρια, που μπορεί ο συσσωρευτής να δώσει στο κύκλωμα που τροφοδοτεί, από τη μέση τάση σε Volt κατά το χρόνο της φόρτισης και εκφόρτισης, από την ειδική ενέργεια κατά βάρος και όγκο, δηλ. την ενέργεια σε βατώρια που παρέχεται κατά την εκφόρτιση από 1 kgr βάρους ή 1 δεκατόμετρο του όγκου του ηλεκτρικού συσσωρευτή, από την απόδοση κατά χωρητικότητα, δηλ. τον λόγο της ποσότητας των αμπερωρίων που αποδίδεται κατά την εκφόρτιση προς την ποσότητα των αμπερωρίων που απορροφάται κατά τη φόρτιση, από την απόδοση κατά ενέργεια (ή βαθμό απόδοσης), δηλ. το λόγο της ενέργειας που αποδίδεται κατά την εκφόρτιση προς την ενέργεια που απορροφάται κατά τη φόρτιση. Υπάρχουν ηλεκτρικοί συσσωρευτές σε μόνιμη εγκατάσταση (για τις ανάγκες των ηλεκτρικών σταθμών, των τηλεφωνικών και τηλεγραφικών σταθμών, των ραδιοσταθμών κ.ά.) και φορητοί (για τροφοδότηση κινητών ραδιοσυσκευών και συσκευών ενσύρματης επικοινωνίας, αυτοκινήτων, αεροπλάνων κ.ά.).

Χρήσεις

Ευρεία χρήση έχουν (κυρίως σε μόνιμες εγκαταστάσεις) οι ηλεκτρικοί συσσωρευτές μόλυβδου – οξέος, στους οποίους ως ηλεκτρολύτης χρησιμοποιείται διάλυμα θειικού οξέος με πυκνότητα 1,18- 1,29 gr/cm3 και ως ηλεκτρόδια το διοξείδιο του μολύβδου ΡbΟ2 και ο σπογγώδης μόλυβδος. Κατά την εκφόρτιση γίνεται η αντίδραση:

PbΟ₂ + Pb + 2Η₂SO₄ -> 2PbSO₄ + 2H₂O

ενώ η τάση και η πυκνότητα του ηλεκτρολύτη ελαττώνονται. Οι μέσες τάσεις είναι κατά την εκφόρτιση 1,98 V και κατά τη φόρτιση 2,4 V. Ως φορητοί ηλεκτρικοί συσσωρευτές, χρησιμοποιούνται συχνά οι αλκαλικοί συσσωρευτές, που έχουν μεγαλύτερη μηχανική αντοχή. Αυτοί δεν έχουν κατά τη λειτουργία επιζήμιες εξατμίσεις και είναι απλούστεροι στη χρησιμοποίησή τους από τους ηλεκτρικούς συσσωρευτές οξέος.

Μπαταρίες νικελίου, στους οποίους ως ηλεκτρολύτης χρησιμοποιείται διάλυμα καυστικού καλίου, ως θετικό ηλεκτρόδιο οξείδια νικελίου σε μείγμα με γραφίτη και ως αρνητικό ηλεκτρόδιο ρινίσματα σιδήρου ή καδμίου σε μείγμα με σπογγώδη σίδηρο. Οι μέσες τάσεις φόρτισης είναι αντίστοιχα: 1,74 V και 1,65 V. Στα αεροπλάνα χρησιμοποιούνται πολύ οι αλκαλικοί ηλεκτρικοί συσσωρευτές αργύρου – ψευδαργύρου και αργύρου-καδμίου. Τα πλεονεκτήματά τους είναι η μεγάλη ειδική ενέργεια και η ικανότητα να λειτουργούν σε ερμητικά κιβώτια και σε ύψος (με χαμηλή θερμοκρασία και πίεση). Το μειονέκτημά τους είναι ότι έχουν κόστος 4-10 φορές μεγαλύτερο από τους ηλεκτρικούς συσσωρευτές μολύβδου-οξέος. Οι αλκαλικοί ηλεκτρικοί συσσωρευτές χρησιμοποιούνται επίσης, σε όργανα βαρηκοΐας κ.α. Για τη λήψη μεγάλων τάσεων και ρευμάτων οι ηλεκτρικοί συσσωρευτές συνδέονται σε συστοιχίες.

Στα αυτοκίνητα ο συσσωρευτής χρησιμεύει για την εναποθήκευση του ηλεκτρικού ρεύματος που προέρχεται από τη δυναμομηχανή (δυναμό) και τη διανομή του στη συνέχεια στις διάφορες συσκευές της ηλεκτρικής εγκατάστασης του οχήματος. Μεταξύ του δυναμό και του συσσωρευτή παρεμβάλλεται αυτόματος διακόπτης, ο οποίος παρεμποδίζει την εκφόρτιση του συσσωρευτή προς το δυναμό όταν ο κινητήρας εργάζεται στο ρελαντί ή δεν εργάζεται.

Στην αστροναυτική οι συσσωρευτές τεχνητών δορυφόρων, πρέπει να έχουν μεγάλη χωρητικότητα, μικρό βάρος, αντοχή στις επιταχύνσεις και τους κλυδωνισμούς. Τις καλύτερες προϋποθέσεις προς αυτή την κατεύθυνση συγκεντρώνουν οι αλκαλικοί συσσωρευτές νικελίου-καδμίου ή αργύρου- ψευδάργυρου. Οι πρώτοι έχουν ως θετικό ηλεκτρόδιο πλάκες από νίκελ και αρνητικό πλάκες καδμίου και σιδήρου. Οι δεύτεροι ως θετικό ηλεκτρόδιο έχουν άργυρο σε σκόνη και ως αρνητικό ψευδάργυρο. Η ανάγκη εφοδιασμού των διαστημικών σκαφών με πηγές ενέργειας με μεγαλύτερη διάρκεια και ελαφρότερες λύθηκε με τα ηλιοκύτταρα.

Γιατί μια μπαταρία καταστρέφεται ή γερνάει;

Εάν αφήσουμε μια μπαταρία για μεγάλο χρονικό διάστημα άδεια ή λίγο φορτισμένη, τότε μια χημική αντίδραση στις πλάκες σχηματίζει αδιάλυτα κρυσταλλικά οξείδια του μολύβδου (είναι αυτή η άσπρη σκόνη που συχνά βλέπουμε στους πόλους των μπαταριών εάν δεν προσέχουμε να διατηρούνται καθαροί).
Αυτή η ουσία γεμίζει σταδιακά την επιφάνια των μολύβδινων πλακών και εμποδίζει της χημικές αντιδράσεις που αποθηκεύουν ή προσφέρουν ενέργεια.

Λόγω της διαλυτότητας του μόλυβδου στο νερό και άλλους παράγοντες (διάφορες ακαθαρσίες στο διάλυμα κλπ), η μπαταρία χάνει σιγά σιγά την αποθηκευμένη ενέργεια ώσπου αδειάζει τελείως. 
Η διαρροή μπορεί να είναι από 1% έως 10% τον μήνα ( 2-4% για μπαταρίες marine και 10% για μπαταρίες αυτοκινήτου). 
Περισσότερο υποφέρουν οι μπαταρίες που χρησιμεύουν για την εκκίνηση κινητήρων, αλλά το αυτόματο άδειασμα εξαρτάται και από την θερμοκρασία, πχ μια μπαταρία στους 38 βαθμούς σε ένα μήνα χάνει περίπου ένα 7%, στους 27 βαθμούς 5%, ενώ στους 10 βαθμούς μόνο 1%. 
Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να φορτίζουμε την μπαταρία μια φορά τον μήνα όταν δεν την χρησιμοποιούμε ώστε να είναι φορτισμένη πάνω από το 80%.

Οι πλάκες του μόλυβδου είναι κατασκευασμένες, έχοντας σειρές από τετράγωνες εσοχές (κυψέλες), μέσα στις οποίες πρεσάρονται τα οξείδια του μόλυβδου. Με τον τρόπο αυτό, οι μπαταρίες γίνονται πιο ελαφριές, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται η χωρητικότητά τους αφού μεγαλώνει η επιφάνεια των πλακών που βρίσκεται σε επαφή με τον ηλεκτρολύτη. 
Το μειονέκτημα όμως είναι ότι, εάν κακομεταχειριζόμαστε τις μπαταρίες, τα οξείδια ξεκολλούν και κάθονται στον πάτο προκαλώντας βραχυκύκλωμα μεταξύ των στοιχείων.

Έλεγχος Μπαταρίας

Στις μπαταρίες με υγρά πρέπει να ελέγχουμε τη στάθμη του ηλεκτρολύτη κάθε μήνα ή κάθε 1500 χλμ και να συμπληρώνουμε αν χρειαστεί με απεσταγμένο νερό. Στις μπαταρίες χωρίς συντήρηση (κλειστού τύπου) δεν χρειάζεται περιοδικός έλεγχος της στάθμης του ηλεκτρολύτη. Οι μπαταρίες χωρίς συντήρηση έχουν ένα «μάτι» πυκνόμετρου το οποίο δείχνει την γενική κατάσταση φόρτισης της μπατατίας. Ο δείκτης φόρτισης αλλάζει χρώμα όταν μεταβάλλεται η κατάσταση φόρτισης. Για παράδειγμα, ένα μάτι με χρώμα έντονα πράσινο δείχνει ότι η μπαταρία είναι φορτισμένη τουλάχιστον κατά 75%. Μάτι με χρώμα σκούρο ή μαύρο δείχνει ότι η μπαταρία χρειάζεται φόρτιση. Μάτι με χρώμα ανοικτό ή κίτρινο δείχνει ότι η στάθμη του ηλεκτρολύτη έχει πέσει κάτω από το επίπεδο των πλακών και η μπαταρία πρέπει να αχρηστευθεί. Τυχόν προσπάθεια για φόρτιση μπαταρίας που βρίσκεται στην συγκεκριμένη κατάσταση μπορεί να είναι επικίνδυνη.

Συντήρηση μπαταρίας εν όψει του χειμώνα

Η διάρκεια ζωής μιας μπαταρίας είναι περίπου 60 μήνες. Για να μπορέσει βέβαια να φτάσει η μπαταρία του αυτοκινήτου σας σ’ αυτή την ηλικία, είναι απαραίτητος ο τακτικός έλεγχος και η συντήρησή της. Ωστόσο, το χειμώνα οι χαμηλές θερμοκρασίες καταπονούν ιδιαίτερα το ηλεκτρικό κύκλωμα της μπαταρίας. 

Για να προλάβετε ενδεχόμενα προβλήματα, μπορείτε να ακολουθήσετε τα παρακάτω απλά βήματα:

1. Η μπαταρία πρέπει να προστατεύεται από την πιθανότητα παγώματος. Η σωστή φόρτιση αποτελεί καλό μέτρο ενάντια στο πάγωμα. Ένας επίσης απλός τρόπος για να προφυλάξετε την μπαταρία του αυτοκινήτου σας από το ψύχος είναι να το παρκάρετε σε κλειστό και θερμαινόμενο γκαράζ. Πρέπει να σημειωθεί ότι η επαναφόρτιση, όταν η μπαταρία έχει παγώσει, είναι δύσκολη.
2. Καλό είναι να αποφεύγεται η χρήση συστημάτων τα οποία καταναλώνουν πολλή ενέργεια. Μάλιστα, για να είστε σίγουροι ότι η μπαταρία σας είναι καλά φορτισμένη, επισκεφθείτε ένα συνεργείο για τη σχετική μέτρηση.
3. Προφυλάξτε την μπαταρία από τα άλατα που δημιουργούνται από την υγρασία.
4. Ελέγξτε το δυναμό. Αν δε λειτουργεί σωστά, δε φορτίζεται ικανοποιητικά η μπαταρία.
5. Κρατήστε καθαρούς τους πόλους της μπαταρίας. Προσοχή στη σκουριά, η οποία εμποδίζει την παροχή ρεύματος. Τρίψτε τους πόλους με συρμάτινη βούρτσα, καθαρίστε την επιφάνεια τους από τα υπολείμματα και προστατέψτε τους με το ειδικό γράσο